Doortocht van de veldartillerie in de Herenstraat, Voorburg, ca. 1900

Vandaag de dag zijn militairen een uitzondering in het straatbeeld, maar rond 1900 kon men ze dagelijks tegenkomen. In Den Haag bevonden zich indertijd drie kazernes: de Oranjekazerne, de Alexanderkazerne en de Frederikkazerne. Daar waren Grenadiers en Jagers, cavalerie en de artillerie gelegerd. Het is goed mogelijk dat Jan Hoynck van Papendrecht de hier afgebeelde artilleristen met hun kanonnen heeft gezien op weg naar of tijdens hun terugkeer van een oefening of andere manoeuvre. Aan de overzijde van de Vliet lagen indertijd uitgestrekte exercitieterreinen.

De voorstelling vindt plaats in de Herenstraat in Voorburg. Het monumentale pand met de dubbele trapgevel is Huize Swaensteyn. De straat links ervan is de Kerkstraat, die leidt naar de Vliet.

Hoynck heeft zijn aquarel weliswaar voluit gesigneerd, maar een datering liet hij achterwege. Toch is het mogelijk de aquarel te dateren. De militairen dragen namelijk een opvallend hoofddeksel, een zogenoemde talpa. Dit is een half hoge bontmuts met aan de voorzijde ter decoratie een rode pompon, twee gekruiste kanonnen met kroon en een stormketting, gehaakt aan twee leeuwenkoppen van metaal.  Deze muts werd uitsluitend gedragen in de jaren tussen 1895 en 1910.

Jan Hoynck van Papendrecht was een specialist in het genre van het militaire tafereel. Zijn werk was zeer populair en bevindt zich in particulier bezit én in museale collecties. Museum Swaensteyn kreeg deze aquarel uit een legaat dat in 2013 werd nagelaten aan het Haagse Gemeentemuseum. Onze collega’s in Den Haag waren van mening dat voor dit werk Museum Swaensteyn de enige juiste plek zou zijn.